RELATED MENU
Η ενδομητρίωση είναι μια πάθηση κατά την οποία ενδομήτριο αναπτύσσεται σε περιοχές έξω από τη μήτρα, συνήθως γύρω από τη μήτρα, τις ωοθήκες, τις σάλπιγγες ή στο περιτόναιο. .Είναι από τις πιο συχνές γυναικολογικές παθήσεις και αφορά κυρίως γυναίκες ηλικίας 22 με 35 ετών (την αναπαραγωγική ηλικία).
Η κλινική εικόνα εξαρτάται από την εντόπιση και την έκταση των βλαβών αν και η ένταση των συμπτωμάτων δεν συμβαδίζει υποχρεωτικά με την εξάπλωση και την βαρύτητα της πάθησης με αποτέλεσμα να προκαλεί βλάβες στο αναπαραγωγικό σύστημα της γυναίκας. Μια στις τρεις γυναίκες που έχει πρόβλημα υπογονιμότητας έχει ενδομητρίωση.
Η ενδομητρίωση δεν είναι κάποιου είδους λοίμωξη ούτε κάποιας μορφής κακοήθεια.
Πυρήνες ενδομητρίωσης συνήθως ανιχνεύονται στα πιο κάτω σημεία:
• στις ωοθήκες, όπου δημιουργούνται κύστες (αναφέρονται και ως «σοκολατοειδείς κύστες»)
• πάνω ή μέσα στις σάλπιγγες
• οπουδήποτε γύρω ή πάνω στη μήτρα
• στο περιτόναιο (δηλ. τον ιστό που καλύπτει σχεδόν όλα τα όργανα στην κοιλιακή χώρα)
Σε σπάνιες περιπτώσεις η ενδομητρίωση αναπτύσσεται στο έντερο ή στην ουροδόχο κύστη ή ακόμα και σε άλλα όργανα (πνεύμονες, νεφρά).
Η ενδομητριωτική βλάβη μοιάζει ιστολογικά με το ενδομήτριο, και κατά την διάρκεια της περιόδου παράγει και αυτή μικρές ποσότητες αίματος όπως και η μήτρα. Αυτές οι μικρές ποσότητες αίματος είναι η ανώμαλη συμπεριφορά της ενδομητρίωσης όπου δημιουργεί όλες τις παθολογικές βλάβες της νόσου. Με αυτόν τον μηχανισμό με την πάροδο των μηνών μπορεί να δημιουργηθούν ενδομητριωσικές κύστεις στην ωοθήκη, οι οποίες φέρουν αιματηρό περιεχόμενο ή να δημιουργηθούν βλάβες στην επιφάνεια του περιτοναίου με κόκκινες λευκές ή καφέ εστίες ή άλλες βλάβες πίσω από το περιτάναιο (στο έντερο, στην ουροδόχο κύστη, στον κόλπα) σαν μικρά ογκίδια (ενδομητριωσικοί όγκοι) οι οποίοι είναι πολύ επώδυνοι.
Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα της ενδομητρίωσης;
Κάποιες από τις γυναίκες που έχουν ενδομητρίωση μπορεί να μην έχουν καθόλου συμπτώματα, ενώ κάποιες άλλες έχουν έντονο πόνο κατά την περίοδο, χρόνιο πόνο στην πύελο ή πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή. Σε άλλες γυναίκες το μόνο πρόβλημα είναι η υπογονιμότητα. Πολύ συχνά η ενδομητρίωση εντοπίζεται κατά τη διάρκεια επέμβασης π.χ. για την αφαίρεση κύστης από την ωοθήκη.
ΕΙΔΗ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗΣ:
Ωοθηκική ενδομητρίωση
Χαρακτηριστικά η ωοθηκική ενδομητρίωση δεν πονάει παρά μόνο αν συνοδεύεται από ενδομητρίωση σε άλλες περιοχές όπως π.χ οπισθοπεριτοναϊκή, η οποία συνοδεύετα από άλγος. Λόγω της θέσης της κύστης μπορεί να εμποδίζεται η φυσιολογική σύλληψη. Η θεραπεία είναι επεμβατική γίνεται ρομποτικά ή λαπαροσκοπικά και αφορά στην αφαίρεση της κύστης με το τοίχωμα της, χωρίς να επηρεαστεί η υπόλοιπη ωοθήκη, ώστε να διατηρηθεί η γονιμότητα της γυναίκας. Η πιθανότητα επανεμφάνισης ωοθηκικής ενδομητριωσικής κύστης είναι σε ποσοστό 10%
Περιτοναϊκή ενδομητρίωση
Η διάγνωση αυτής της μορφή της νόσου γίνεται τυχαία κατά την διάρκεια διαγνωστικής λαπαροσκόπησης. Παρουσιάζει εικόνα καφεοειδών, κόκκινων ή άσπρων κηλίδων στην επιφάνεια του περιτοναίου κάτω από τις ωοθήκες κοντά στην οπίσθια ή στην πρόσθια επιφάνειά της μήτρας κοντά στην ουροδόχο κύστη. Δεν δημιουργεί προβλήματα στην κοιλιά όπως συμφύσεις ή ανατομικές ανωμαλίες. Όμως φαίνεται να παρουσιάζεται πιο συχνά σε γυναίκες που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν παρά σε γυναίκες που έχουν ήδη τεκνοποιήσει.
Οπισθo-περιτοναϊκή ενδομητρίωση
Θεωρείται η πιο σοβαρή μορφή της νόσου γιατί δημιουργεί σοβαρές ανατομικές διαταραχές και συνοδεύεται από άλγος κατά την διάρκεια ή και εκτός διάρκειας τη διάρκεια της περιόδου. Γυναίκες με οπισθο-περιτοναϊκή ή οζώδη ενδομητρίωση μπορεί να πονάνε όχι μόνο στην περίοδο, αλλά και κατά τη διάρκεια σεξουαλικών επαφών, εντερικών κενώσεων, ούρησης αλλά και κατά τη διάρκεια της μέρας. Αυτή η μορφή ενδομητρίωσης δημιουργεί όζους, δηλαδή ογκίδια από ενδομητρικό ιστό τα οποία μπορεί να εντοπίζονται σε περιοχές όπως οι σύνδεσμοι της μήτρας και να επεκτείνονται προς τον κόλπο ή το έντερο (ορθό), όπου εκεί υπάρχουν νευρικά πλέγματα. Η οπισθοπεριτοναϊκή ενδομητρίωση μπορεί να διαγνωστεί με ψηλάφηση από τον κόλπο ή και από το ορθό. Ο έλεγχος και η ψηλάφηση της ενδομητριωσικής περιοχής προκαλούν πολύ συχνά τον πόνο που περιγράφει η γυναίκα. Επιπλέον ένα διακολπικό ή διορθικό υπερηχογράφημα συμπληρώνει την εξέταση διότι απεικονίζει πολύ καλά την βλάβη. Σε αρκετές περιπτώσεις πρέπει να γίνει και μαγνητική τομογραφία, ενώ σπάνια μπορεί να χρειαστεί να γίνει πυελογραφία ή βαριούχος υποκλυσμός
Πώς γίνεται η διάγνωση της ενδομητρίωσης;
Πολύ σπουδαίο ρόλο παίζει το αναλυτικό ιστορικό που θα δώσει η γυναίκα αλλά και η κλινική εξέταση από τον γυναικολόγο. Βασικής σημασίας είναι το διακολπικό ή και το διορθικό υπερηχογράφημα. Πολλές φορές ως συμπληρωματικές εξετάσεις είναι η μαγνητική τομογραφία, ό βαριούχος υποκλυσμός και η πυελογραφία. Η αιματολογική εξέταση που πρέπει να γίνεται είναι ο βιοχημικός δείκτης CA125 όπου στην ενδομητρίωση είναι πολύ συχνά αυξημένος.
Αδιαμφισβήτητα ο πιο σίγουρος τρόπος για να τεθεί η διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι η λαπαροσκόπηση. Μόνο με την λαπαροσκόπηση ελέγχουμε επακριβώς την ύπαρξη και την έκταση της ενδομητρίωσης. Η μέθοδος αυτή αποτελεί το μοναδικό χειρουργικό τρόπο αντιμετώπισης και εξάλειψης της νόσου.
Ποιά είναι η θεραπεία της ενδομητρίωσης;
Κάποιες γυναίκες έχουν ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης. Κάποιες γυναίκες δεν έχουν καθόλου συμπτώματα, ενώ κάποιες άλλες αντιμετωπίζουν δυσκολίες να μείνουν έγκυες (υπογονιμότητα).
Εκτός από το ιστορικό και τα συμπτώματα και την κλινική εξέταση της κάθε γυναίκας, υπάρχουν κάποιες εξετάσεις που επιβεβαιώνουν τη διάγνωση, αν όντως δηλαδή έχει μια γυναίκα ενδομητρίωση:
Με αυτή την εξέταση μπορεί να διαπιστωθεί αν υπάρχουν κύστες στις ωοθήκες. Ακόμα και αν το υπερηχογράφημα είναι φυσιολογικό (χωρίς ευρήματα), υπάρχει περίπτωση να υπάρχουν πυρήνες ενδομητρίωσης σε άλλα σημεία.
Η εξέταση αυτή θεωρείται ο μόνος τρόπος για να επιβεβαιωθεί με απόλυτο τρόπο η διάγνωση της ενδομητρίωσης. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια μικρή επέμβαση που γίνεται υπό γενική αναισθησία στο νοσοκομείο. Γίνεται μια μικρή τομή κάτω από τον αφαλό και μέσα από αυτή εισέρχεται στο εσωτερικό της κοιλιακής χώρας το «λαπαροσκόπιο», που διαθέτει κάμερα. Έτσι ο γιατρός μπορεί να δει τα εσωτερικά όργανα και να ανιχνεύσει την ενδομητρίωση.
Με τη λαπαροσκόπηση διαπιστώνεται η έκταση και η βαρύτητα της ενδομητρίωσης. Επίσης ο γιατρός μπορεί να δει τα εσωτερικά όργανα και να ανιχνεύσει την ενδομητρίωση. Επίσης, κατά τη διάρκεια της λαπαροσκόπησης ο γιατρός μπορεί να κρίνει σκόπιμο να αφαιρέσει τις εστίες ενδομητρίωσης που παρατηρεί με καυτηριασμό, χειρουργική αφαίρεση κλπ.
