Πολυκυστικές Ωοθήκες Αίτια, διάγνωση & θεραπεία

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι η πιο κοινή ορμονική διαταραχή των γυναικών, η οποία επηρεάζει κυριώς τις γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία. Για τις γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μία σοβαρή, κοινή αιτία υπογονιμότητας – σχεδόν οι μισές από όλες τις περιπτώσεις υπογονιμότητας στις γυναίκες μπορούν να αποδοθούν στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Η διάγνωση του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών βασίζεται στην κλινική εικόνα, στα υπερηχογραφικά ευρήματα, στον λαπαροσκοπικό έλεγχο της ελάσσονος πυέλου και στον ορμονικό έλεγχο. Ο υπερηχογραφικός έλεγχος, κυρίως ο διακολπικός, αποκαλύπτει χαρακτηριστική εικόνα των ωοθηκών, οι οποίες είναι συνήθως μεγαλύτερες του φυσιολογικού, με παρουσία πολλών κύστεων διαμέτρου <8mm. Στην ορμονική διερεύνηση των γυναικών με το σύνδρομο αυτό διαπιστώνονται φυσιολογικά επίπεδα FSH, ανώμαλη αύξηση της LH με απουσία εκκριτικής αιχμής, φυσιολογικά ή ελαφρώς αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων, ελαττωμένα επίπεδα της σφαιρίνης που συνδέει τα στεροειδή του φύλου (SHBG) και αυξημένα επίπεδα ανδροστενδιόνης, τεστοστερόνης και διθδροτεστοστερόνης.

Η θεραπευτική προσέγγιση του συνδρόμου εξαρτάται από το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κάθε γυναίκα. Σε περιπτώσεις που τα συμπτώματα είναι αμμυδρά πιθανόν να μην δοθεί κάποια αγωγή. Όταν υπάρχει παχυσαρκία, συνιστάται διαιτητική αγωγή για ελάττωση του σωματικού βάρους. Ένας αρκετά μεγάλος αριθμός γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παρουσιάζει σημαντική βελτίωση της κλινικής εικόνας και μόνο με την απώλεια βάρους. Σε περιπτώσεις μη προγραμματισμήένης κύηση, μπορεί να χορηγηθούν αντισυλληπτικά από του στόματος για ρύθμιση της αραιομηνόρροιας ή, σε περίπτωση που η υπερτρίχωση είναι βασικό σύμπτωμα, συνδυασμός οιστρογόνου με οξεική κυπροτερόνη.

Με τα αντισσυληπτικά ομαλοποιείται ο κύκλος της γυναίκας και συγχρόνως αποφεύγεται η πιθανότητα υπερπλασίας του ενδομητρίου λόγω της χρόνιας ανωοθυλακιορρηξίας.
Σε περιπτώσεις αποτυχίας αντιμετώπισης της ανωοθυλακιορρηξίας, με τη λήψη αντισσυληπτικών γίνεται λαπαροσκοπική διάτρηση (drilling) των ωοθηκών, κυρίως με μονοπολική διαθερμία.

Τα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών είναι:

  • Ασταθής έμμηνος ρύση ή απουσία.
  • Υπογονιμότητα.
  • Αύξηση της τριχοφυΐας (στο πρόσωπο, το στήθος, το στομάχι, την πλάτη)
  • Λιπαρότητα και ακμή
  • Κοιλιακός πόνος
  • Αυξημένο βάρος ή παχυσαρκία, συνήθως συσσώρευση λίπους στην κοιλιά
  • Διαβήτης τύπου 2
  • Υψηλή χοληστερίνη
  • Υψηλή πίεση
  • Ανδροειδής τριχόπτωση
  • Υπερχρωματικά στίγματα και λεκέδες
  • Ροχαλητό και άπνοιες κατά τον ύπνο
  • Ποια είναι η αιτία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών;

    Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι αποτέλεσμα τόσο γενετικής προδιάθεσης όσο και επίδρασης περιβαλλοντικών παραγόντων. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχουν σημαντικές γενετικές διαταραχές στην έκκριση των ανδρογόνων ορμονών, ειδικά όσον αφορά την παραγωγή τεστοστερόνης, όπως και γενετικές διαταραχές στη δράση μιας άλλης ορμόνης, της ινσουλίνης. Πολλές γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παρουσιάζουν αντίσταση στην ινσουλίνη, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αντίσταση των ιστών να απαντήσουν στην ινσουλίνη, γεγονός που οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα και προδιαθέτει σε διαταραχή στην παραγωγή ανδρογόνων, και ειδικότερα της τεστοστερόνης. Η γενετική προδιάθεση σε συνδυασμό με επίκτητους παράγοντες, όπως το βάρος σώματος και οι διατροφικές συνήθειες, έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές ορμονικές διαταραχές, που με τη σειρά τους προκαλούν συμπτώματα σαν και αυτά που αναφέρθηκαν πιο πάνω.